 |
|
 |
24 აპრილი 2024 |
 |
|
|
|
|
|
დღის
ხანგრძლივობა: |
13სთ 44წთ |
|
|
|
|
|
|
 |
|
 |
|
წინასწარი ინფორმაცია 2014 წლის 17 მაისს დარიალის ხეობაში სტიქიური გეოლოგიური პროცესებით შექმნილი მდგომარეობის შესახებ
19.05.2014
2014 წლის 17 მაისს დილის 9 საათსა და 30 წუთზე დარიალის ხეობაში, მდინარეების თერგისა და ამალი-დევდორაკის შეერთების უბანზე ადგილი ჰქონდა კატასტროფული მასშტაბის ღვარცოფის გავლას.
დარიალის ხეობაში გველეთი-ცდოს მონაკვეთზე მდ. თერგისა და ამალი-დევდორაკის შეერთების უბანზე თერგის ხეობა წარმოდგენს ვიწრო კანიონს. მწვერვალ მყინვარწვერის (5033მ) ჩრდილო _ ჩრდილო-აღმოსავლური ექსპოზიციის ციცაბო ფერდობზე, მთის წვერიდან დაახლოებით 400 მეტრის დაშორებით, 4602 მეტრ აბსოლუტურ სიმაღლეზე, 2014 წლის 17 მაისს დილის საათებში წარმოიშვა გრანდიოზული მოცულობის კლდეზვავი მყინვარულ-თოვლიან მასასთან ერთად. ჩამოზვავებული მასის მოცულობა, რომელსაც ტრანზიტის ზონაში მდ. თერგთან შეერთებამდე დაემატა აქ არსებული მორენული (მყინვარული) და გრავიტაციული გენეზისის მასალა, საორიენტაციოდ შეადგენს 5.0 მლნ.მ3. ჩამოზვავებული გრავიტაციულ-მყინვარული მასალა განაწილდა 3 ნაკადად, რომელთაგან მარცხენამ დინამიკურ ზონაში მოიქცია (წაიტაცა) დევდორაკის მყინვარის ენა. პროცესი განვითარდა უხვი ატმოსფერული ნალექის (წვიმა) ფონზე, რამაც დამატებითი კატალიზატორის როლი ითამაშა მასის დინამიკაში მოსაყვანად. ატმოსფერული ნალექების თანხვედრის გარეშე, მყარი მასა ამ მოცულობით (საორიენტაციოდ 1.5 მლნ.მ3) მდინარე თერგამდე ვერ მიაღწევდა. მდ. თერგის ხეობაში გრავიტაციულ-ღვარცოფულმა ნაკადმა გადაკეტა თერგის კალაპოტი დაEშეაგუბა მდინარე 15-20 მეტრის სიღრმეზე.
ზოგადად მთა მყინვარწვერის ეს კვანძი გამოირჩევა გლაციალური ღვარცოფების პერიოდულად აქტიური მოქმედებით, რომელთა დინამიკა როგორც წესი გეოლოგიურ კანონზომიერებას ძირითადად არ ემორჩილება. ასევე აღსანიშნავია, რომ ბოლო 20 წლის მანძილზე კლიმატის ცვლილების საერთო ფონზე გლაციალური ტიპის ღვარცოფების აქტივიზაციის ხარისხი მნიშვნელოვნად გაიზარდა. მდ. დევდორაკის ხეობაში ღვარცოფის გავლას ბოლოს ადგილი ჰქონდა 2007 წლის აგვისტოში. უფრო ადრე, 2003 წელს მთა მყინვარწვერის მყინვარულ კვანძში კავკასიონის ქედის ჩრდილოეთ კალთაზე რუსეთის ფედერაციაში მყინვარ კოლკის ენურ ნაწილში.
დღევანდელი მდგომარეობით სიტუაცია კვლავ დაძაბულია, თუმცა მდ. დევდორაკის კალაპოტში და ღვარცოფის კერის ზონაში დარჩენილი მყარი ნატანის ერთჯერადი ამოქმედების და ანალოგიური მოცულობის ნაკადის გამოტანა თერგის ხეობაში ნაკლებ სავარაუდოა, ვინაიდან აღნიშნულ ზონებში დარჩენილი მყარი მასალის უმეტესობა მოქცეულია კალაპოტისა და კერის იმ უბნებში, ე.წ. ჯიბეებში, საიდანაც მათ დაძვრას სჭირდება დიდი ენერგეტიკული პოტენციალი, რისი პირობებიც ამ ეტაპზე დაბალია. Aთუმცა სიტუაციის სირთულიდან გამომდინარე, სტიქიის გავრცელების არეალში მოქმედებს მუდმივი მონიტორინგული საგუშაგოები, სადაც 24 საათიან რეჟიმში გეოლოგები აკვირდებიან პროცესის დინამიკას. ასეთი მონიტორინგი გვაძლევს არა მარტო პროცესის გააქტიურების შემთხვევაში სწრაფი შეტყობინების საშუალებას, არამედ მიღებული ინფორმაცია გამოყენებული იქნება საბოლოო დასკვნის მომსამზადებლად.
აქვე გვინდა აღვნიშნოთ, რომ მდ. ამალი-დევდორაკის ხეობაში ამჟამად წარმოქმნილი სტიქიური გეოლოგიური მოვლენა, ისე როგორც მთა მყინვარწვერის მყინვარულ კვანძში ადრეულ პერიოდებში განვითარებული გლაციალური ღვარცოფების წარმოქმნა, დღემდე დაკავშირებულია მხოლოდ ბუნებრივ ფაქტორებთან.
|
იხილეთ დამატებითი ფტოები |
|
|
|
|
|
 |
|
 |
|
|
|
|
 |
08.04.2014
საქართველოს მთავრობის დადგენილება
თბილისი 2014 წლის 4 აპრილი
,,წიაღით სარგებლობასთან დაკავშირებული სალიცენზიო პირობების დაცვის შესახებ ანგარიშგების (საინფორმაციო ანგარიში) და წიაღით სარგებლობის პროექტების, საბადოთა დამუშავების ტექნოლოგიური სქემებისა და სამთო სამუშაოთა განვითარების გეგმების შედგენის წესების შესახებ“ დებულებების და სტატისტიკური დაკვირვების ფორმების N1-01, 1-02, 1-03 და 1-04 დამტკიცების თაობაზე“
 ვრცლად |
|
|
|
|
|
|
 |
|
|
|
|
